Zagrożenie Legionellą, a praca serwisu sprzątającego
W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej informacji o wzroście zakażeń bakterią Legionella. Problem dotyczy Podkarpacia Do dziś, 12 września 2023r. 166 osoby zachorowały, a 24 osoby zmarły. Trwa dochodzenie SANEPID w Rzeszowie, które wstępnie potwierdza, że Legionella znalazła się w wodzie wodociągowej. Podjęto działania prewencyjne – dezynfekcję wody.
Legionella podstawowe informacje
Legionella , Legionella pneumophilia to pałeczkowata bakteria występująca w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych , na bagnach i mokradłach oraz w glebie. Legionella może wywołać dwie choroby:
- gorączkę Pontiac – infekcję o łagodnym grypopodobnym przebiegu;
- oraz legionellozę (chorobę legionistów) – ciężkie zapalenie płuc wymagające hospitalizacji i leczenia silnymi antybiotykami.
Objawy zakażenia bakterią Legionelli
Objawy gorączki Pontiac pojawiają się od kilku godzin do 3 dni od momentu zakażenia i najczęściej obejmują:
- gorączkę;
- dreszcze;
- bóle mięśni i stawów;
- bóle głowy;
- suchy kaszel;
- duszności;
- zmęczenie i osłabienie organizmu;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka.
Gorączka Pontiac to rodzaj choroby, która charakteryzuje się trwaniem objawów przez okres od 2 do 5 dni, po czym ustępują one samoistnie. W początkowej fazie legionellozy, innej choroby wywoływanej przez bakterię Legionella, objawy mogą przypominać właśnie gorączkę Pontiac. Wśród tych objawów znajdują się gorączka, dreszcze, bóle mięśni i stawów, suchy kaszel oraz trudności z oddychaniem.
W miarę jak choroba postępuje, kaszel staje się mokry, a wydzielina z dróg oddechowych może być zabarwiona krwią. Pierwsze symptomy legionellozy zazwyczaj pojawiają się po około 2-10 dniach od momentu zakażenia. Warto jednak zaznaczyć, że istnieją również przypadki, kiedy objawy pojawiają się dopiero po około 3 tygodniach od momentu infekcji. Choroba ta wymaga specjalistycznego leczenia i obserwacji medycznej, dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zwrócić się o pomoc w przypadku podejrzenia zakażenia Legionellą.Objawy legionellozy mogą obejmować:
- wysoką gorączkę;
- dreszcze;
- bóle mięśni i stawów;
- bóle głowy;
- ból w klatce piersiowej;
- kaszel – początkowo suchy, następnie mokry;
- duszności i problemy z oddychaniem;
- zmęczenie i osłabienie organizmu;
- nadmierna senność, niekiedy nawet śpiączka;
- zaburzenia świadomości;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego: nudności, wymioty, wodnista biegunka, brak apetytu, silne bóle brzucha.
1. Legionella – Co to jest i jakie są jej źródła?
Legionella to rodzaj bakterii, których obecność jest szczególnie niebezpieczna dla zdrowia ludzkiego. Bakterie te rozwijają się w środowiskach wodnych, takich jak systemy klimatyzacyjne, baseny, fontanny, prysznice i instalacje wodne. Jeśli nie są one prawidłowo kontrolowane i utrzymane, mogą stać się źródłem zakażenia.
2. Zagrożenia związane z Legionellą w branży sprzątającej
Firmy świadczące usługi sprzątające często mają styczność z miejscami, w których mogą rozwijać się bakterie Legionella. Oto, dlaczego jest to szczególnie istotne w tej branży:
a. Prysznice i umywalki
Podczas sprzątania łazienek i umywalek, pracownicy firmy sprzątającej mogą przypadkowo uwolnić aerozole zawierające bakterie Legionella. Wdychanie tych aerozoli może prowadzić do zakażenia. Woda o temp. od 20 do aż 60 stopni Celsjusza sprzyja rozwojowi bakterii. W związku z tym
aby uniknąć zakażenia, należy wykorzystywać niszczącą moc temperatury wody – przepłukiwać słuchawkę prysznicową, perlatory czy napowietrzacze wody (sitka) wrzątkiem W temperaturze, powyżej 70 st. C bakterie Legionelli giną. Ponadto osoby powracające z wakacji, zanim skorzystają z wody we własnym domu czy mieszkaniu, muszą przepuścić porcję gorącej wody przez instalację – włączając wszystkie krany i źródła wody oraz pozwalając jej swobodnie spływać przez 2 do 3 minut (przy czym strumień powinien być delikatny, a nie gwałtowny – by nie wytwarzał się wodny aerozol).
b. Systemy klimatyzacyjne
Często firmy sprzątające są odpowiedzialne za utrzymanie czystości wokół systemów klimatyzacyjnych, które mogą zawierać zbiorniki wodne i chłodnie. To stanowi potencjalne źródło rozwoju Legionelli. Systemy klimatyzacyjne powinny mieć regularne przeglądy podczas których następuje dezynfekcja.
c. Myjnie samochodowe, łaźnie, wanny z hydromasażem, basenach termalnych, SPA,
Na tych obiektach należy zachować szczególną ostrożność. Przed wejściem serwisu sprzątającego warto przewietrzyć pomieszczenia. Osoby o słabszej odporności – starsze, leczące się onkologicznie, ze współistniejącymi chorobami układu oddechowego powinny unikać takiej pracy.
D. urządzeniach medyczne, baseny porodowe, nebulizatory
Należy zachować ostrożność, unikać wdychania areozolii.
3. Jak zminimalizować ryzyko zakażenia Legionellą w firmach sprzątających?
a. Edukacja pracowników
Najważniejszym krokiem jest edukacja pracowników na temat zagrożeń związanych z Legionellą i sposobów zapobiegania jej rozprzestrzenianiu się. Pracownicy powinni być świadomi, jakie obszary i urządzenia są potencjalnie ryzykowne.
b. Środki ochrony osobistej
Warto zastosować środki ochrony osobistej, takie jak maski przeciwwirusowe i rękawiczki, aby ograniczyć ryzyko inhalacji aerozoli zawierających Legionellę.
c. Regularne kontrole
Zapewnienie regularnych kontroli i konserwacji systemów wodnych i klimatyzacyjnych, zwłaszcza w miejscach, w których firma sprzątająca pracuje, jest niezbędne do zapobiegania rozwoju Legionelli.
Co można zrobić, żeby uniknąć zakażenia Legionellą? GIS zaleca:
- regularne czyszczenie i dezynfekowanie urządzeń natryskowych w domu (głowice prysznicowe, nawilżacze powietrza, wanny z hydromasażem), zgodnie z zaleceniami producenta,
- po nieużywaniu kranu przez ponad dwa tygodnie, przed korzystaniem z wody odkręcenie kranu na przynajmniej 2 minuty,
- okresowe opróżnianie i przepłukiwanie urządzeń grzewczych, zgodnie z zaleceniami producenta, w celu zredukowania osiadających na dnie i ściankach zanieczyszczeń,
- jeżeli jest taka możliwość, zachowanie temperatury wody w urządzeniach grzewczych na poziomie 60 st. Celsjusza.
4. Podsumowanie
Zrozumienie zagrożeń związanych z Legionellą i podjęcie odpowiednich działań zapobiegawczych jest kluczowe w branży usług sprzątających. Edukacja pracowników, stosowanie środków ochrony osobistej, regularne kontrole i reakcja na awarie to kluczowe elementy w minimalizacji ryzyka zakażenia Legionellą. Zapewnienie czystości i bezpieczeństwa w miejscach pracy nie może prowadzić do zagrożenia zdrowia.
W przypadku, gdy firma świadcząca usługi sprzątające podchodzi do tego zagadnienia z odpowiednią troską i profesjonalizmem, może zyskać zaufanie klientów i jednocześnie chronić zdrowie swoich pracowników i klientów.
