Jak zostać pracownikiem ochrony fizycznej
Jak zostać ochroniarzem
Praca w ochronie, z uwagi na występowanie różnych wyzwań w zakresie ochrony powoduje, że zagadnienie niezbędnych w ochronie kwalifikacji i możliwych do piastowania stanowisk, jest tematem bardzo szerokim. Niektóre zadania mogą być realizowane przez osoby nie mające wcześniej żadnego doświadczenia w branży i kwalifikacji zawodowych, inne wymagają spełnienia szeregu wymagań
W klasycznym podziale istnieją dwa rodzaje pracowników ochrony:
- Pracownik ochrony fizycznej – pracownik bez wpisu na listę kwalifikowanych pracowników ochrony
- Kwalifikowany pracownik ochrony –osoba wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego
Pracownik ochrony fizycznej bez wpisu na listę Kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej
Niekwalifikowanym pracownikiem ochrony może być w zasadzie każda osoba spełniająca wymagania przypisane do danego stanowiska pracy, która przeszła badanie wstępne u lekarza medycyny pracy, szkolenie BHP oraz szkolenie stanowiskowe. Poza ogólnie dobrym stanem zdrowia i predyspozycjami do wykonywania czynności pracownika ochrony nie są potrzebne dodatkowe uprawnienia.
Niekwalifikowany pracownik ochrony fizycznej nazywany potocznie ochroniarzem, jest odpowiedzialny za ochranianie mienia, z wyłączeniem obiektów szczególnych (podlegających obowiązkowej ochronie), przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych, w tym konwojowania pieniędzy z użyciem broni palnej, którymi może się zajmować jedynie Kwalifikowany ochrony fizycznej lub pracownika zabezpieczenia technicznego.
Do zadań ochroniarza należy zabezpieczenie firm, sklepów, centrów handlowych, składów towarów, szkół, osiedli mieszkaniowych, działek, parkingów bądź określonego terenu przed wtargnięciem osób niepowołanych czy zakłócających porządek. Jego obowiązkiem jest też zapobieganie włamaniom, awariom, pożarom czy dewastacji, czyli podejmowanie działań zapobiegających przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu. Jeśli pracuje w centrach handlowych, pilnuje porządku, wykrywa i raportuje kradzieże sklepowe. Obsługuje stacje monitorujące, gdzie na monitorach obserwuje, co dzieje się w chronionym obiekcie. W razie nagłego zdarzenia wzywa policję, straż pożarną lub pogotowie ratunkowe. W szczególnych sytuacjach sam udziela pierwszej pomocy przedmedycznej. Pracownik ochrony prowadzi też bezpośrednią obserwację, patrolując strzeżony teren pieszo lub poprzez kamery umieszczone w różnych miejscach. Obserwuje i sprawdza alarmy i systemy monitorujące oraz kontaktuje się z odpowiednimi jednostkami w celu uruchomienia alarmu.
31 grudnia 2021 mieliśmy w Polsce 103 323 osób wpisanych na listę Kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej i 20 801 osób wpisanych na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego
Kwalifikowany pracownik ochrony fizycznej,
Wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej pozwala na uzyskanie szerszych uprawnień pozwalając wykonywać zadania:
- specjalistycznych uzbrojonych formacjach ochronnych (SUFO);
- zespołach konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne;
czynności związane z ochroną osób;
- nadzorowania i kontroli pracowników ochrony fizycznej (nieposiadających wpisu na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej);
- pracowników ochrony mających prawo do realizacji zadań ochrony z użyciem broni palnej (art.36 ust.1 pkt4, art.36 ust.1 pk 5 Ustawy o ochronie osób i minia), po dopuszczeniu do posiadania broni w trybie przepisów Ustawy o broni i amunicji;
- wykonywania zadań na obszarach i w obiektach i urządzeniach podlegających obowiązkowej ochronie.
Ponadto, osoba wpisana na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej jest uprawniona do:
- opracowywania planu ochrony w zakresie bezpośredniej ochrony fizycznej;
- organizowania i kierowania zespołami pracowników ochrony fizycznej.
Kto może zostać Kwalifikowanym pracownikiem ochrony fizycznej
Na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej wpisuje się osobę, która:
- posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
- ukończyła 21 lat;
- ukończyła co najmniej gimnazjum;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne i nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo;
- posiada nienaganną opinię wydaną przez właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji, sporządzoną na podstawie aktualnie posiadanych przez Policję informacji albo – w przypadku obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatela polskiego zamieszkałego na terenie tych państw – przez organ odpowiedniego szczebla i kompetencji tych państw, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;
- posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniami lekarskim i psychologicznym, których ważność nie upłynęła;
- posiada przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomość przepisów prawa związanych
z wykonywaniem ochrony osób i mienia.
Na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej wpisuje się również osobę, której uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu pracownika ochrony fizycznej na podstawie ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. Nr 65).
Spełnienie wymogów określonych w pkt 4 i 5 pracownik ochrony potwierdza własnym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Spełnienie wymogu określonego w pkt 8 potwierdzają:
- dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe w zawodzie technika ochrony fizycznej osób i mienia lub świadectwa potwierdzające kwalifikacje w zawodzie technika ochrony fizycznej osób i mienia;
- dyplomy lub świadectwa uczelni, szkół oficerskich lub podoficerskich Policji lub Straży Granicznej;
- świadectwo szkolenia zawodowego zakończonego złożeniem egzaminu na pierwszy stopień podoficerski, chorążego lub oficerski Służby Więziennej wraz ze świadectwem szkolenia specjalistycznego w zakresie specjalizacji ochronnej w Służbie Więziennej;
- zaświadczenia o ukończeniu kursów organizowanych przez ośrodki szkolenia Policji, Straży Granicznej, Służby Więziennej lub Biura Ochrony Rządu, o ile kursy te spełniają wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 9;
- zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego lub kursu umiejętności zawodowych, potwierdzających przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia, realizowanych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 68a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz. U. z 2016 r. , poz. 1943, z późn. zm.);
- zaświadczenia o ukończeniu innych kursów potwierdzających przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia, prowadzonych przez publiczne i niepubliczne placówki i ośrodki zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 68a ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty;
- świadectwa ukończenia szkoleń lub kursów potwierdzających przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia prowadzonych przez uczelnie.
Dyplomy uczelni kształcących w zakresie prawa, administracji publicznej, bezpieczeństwa narodowego lub bezpieczeństwa wewnętrznego potwierdzają specjalistyczne przygotowanie teoretyczne w zakresie znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia.
Na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego wpisuje się osobę, która:
- ukończyła 18 lat;
- posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne i nie toczy się przeciwko niej postępowanie karne o takie przestępstwo;
- posiada nienaganną opinię wydaną przez właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji, sporządzoną na podstawie aktualnie posiadanych przez Policję informacji albo – w przypadku obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatela polskiego zamieszkałego na terenie tych państw – przez organ odpowiedniego szczebla i kompetencji tych państw, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby;)
- posiada zdolność fizyczną i psychiczną do pracy stwierdzoną orzeczeniem lekarskim, wydanym przez lekarza uprawnionego do przeprowadzania badań, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1666 z późn. zm.).
- posiada wykształcenie co najmniej zawodowe techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności, mechanicznej, informatycznej lub ukończyła kurs pracownika zabezpieczenia technicznego albo została przyuczona do wymienionych zawodów na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1285 z późn. zm.).
Na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego wpisuje się również osobę, której uznano kwalifikacje do wykonywania zawodu pracownika zabezpieczenia technicznego na podstawie ustawy z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r., poz. 65).
Listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej i kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego prowadzi Komendant Główny Policji w systemie teleinformatycznym. Wprowadzania danych podlegających wpisowi dokonują komendanci wojewódzcy Policji właściwi ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której wpisywane dane dotyczą.
Jakie dokumenty są niezbędne do uzyskania wpisu na listę Kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej
Wykaz dokumentów niezbędnych do uzyskania wpisu na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej:
- wniosek o wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej,
- dokument potwierdzający posiadanie obywatelstwa polskiego lub obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (oryginał do wglądu),
- świadectwo ukończenia gimnazjum albo ośmioklasowej szkoły podstawowej albo siedmioklasowej szkoły podstawowej,
- oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych,
- oświadczenie o niekaralności za przestępstwo umyślne oraz nie toczącym się przeciwko wnioskodawcy postępowaniu karnym o takie przestępstwo,
- nienaganna opinia właściwego ze względu na miejsce zamieszkania komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji wydaną w formie postanowienia, a w przypadku opinii dotyczącej obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatela polskiego zamieszkałego na terenie tych państw, w formie przyjętej w tym państwie,
- orzeczenie lekarskie stwierdzające posiadaną zdolność fizyczną do wykonywania zadań,
- orzeczenie psychologiczne stwierdzające posiadaną zdolność psychiczną do wykonywania zadań,
- dokument potwierdzający posiadane przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia,
- pozytywna decyzja w sprawie uznania kwalifikacji w zawodzie pracownika ochrony fizycznej, nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (dokument załącza osoba, która nabyła kwalifikacje w trybie określonym w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r., poz. 65).
Wykaz dokumentów niezbędnych do uzyskania wpisu na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego:
- wniosek o wpis na listę kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego
- dokument potwierdzający posiadanie obywatelstwa polskiego lub obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (oryginał do wglądu),
- oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych,
- nienaganna opinia właściwego ze względu na miejsce zamieszkania komendanta powiatowego (rejonowego, miejskiego) Policji wydaną w formie postanowienia, a w przypadku opinii dotyczącej obywatela innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz obywatela polskiego zamieszkałego na terenie tych państw, w formie przyjętej w tym państwie,
- orzeczenie lekarskie stwierdzające posiadanie zdolności fizycznej i psychicznej do pracy, wydane przez lekarza uprawnionego do przeprowadzania badań, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 1666 z późn. zm.),
- dokument potwierdzający posiadane wykształcenie co najmniej zawodowe techniczne o specjalności elektronicznej, elektrycznej, łączności, mechanicznej, informatycznej lub dokument potwierdzający ukończenie kursu pracownika zabezpieczenia technicznego albo dokument potwierdzający przyuczenie do wymienionych zawodów na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1285 z późn. zm.),
- pozytywna decyzja w sprawie uznania kwalifikacji w zawodzie pracownik zabezpieczenia technicznego, nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (dokument załącza osoba, która nabyła kwalifikacje w trybie określonym w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 65).
Wzór wniosku:
http://wpa.policja.waw.pl/download/188/143931/wniosekLKPOF.doc
Wzór oświadczenia:
http://wpa.policja.waw.pl/download/188/188114/OswiadczeniedoLKP22.doc
ŚRODOWISKO PRACY PRACOWNIKA OCHRONY
Warunki materialne
Pracownik ochrony mienia i osób pracuje w różnych miejscach, w zależności od chronionego obiektu czy terenu. Najczęściej jest to praca w budynkach połączona z pracą na wolnym powietrzu. Są to placówki handlowe, magazyny, szkoły, zakłady pracy, banki wraz z przyległym do nich terenem, np. parkingiem samochodowym.
Mogą to być również kabiny środków transportu, ponieważ samochód używany jest do patrolowania chronionego terenu, przewozu pieniędzy czy konwojowania osób. Ze względu na częste przemieszczanie się i zmiany miejsca pobytu pracownik ochrony jest narażony na zmienne temperatury (wysokie lub niskie), wpływ warunków atmosferycznych (opady deszczu, śniegu, silne wiatry), hałas (szkoła, duże centrum handlowe, nasilony ruch uliczny).
Warunki społeczne
Pracownik ochrony mienia i osób pracuje zespołowo, rzadko samodzielnie. Jego praca polega na stałym porozumiewaniu się ze współpracownikami oraz z przełożonymi. Praca w zespole wymaga dyscypliny, dobrej współpracy oraz umiejętności podporządkowania się poleceniom kierownika czy dowódcy. Są to także częste kontakty z innymi ludźmi np. uczestnikami imprez masowych, pracownikami zakładów,interesantami urzędów, klientami placówek handlowych lub zwykłymi intruzami naruszającymi przepisy. Kontakty te polegają na udzielaniu informacji, ostrzeżeń,
poleceń oraz zadawaniu pytań. Nieumiejętny sposób kontaktowania się z innymi może być przyczyną konfliktów, dlatego ważne jest, by z ludźmi postępować stanowczo ale kulturalnie. Ponadto, osobę pracującą w tym zawodzie powinny cechować wysoka kultura osobista i opanowanie. Pracownicy ochrony mienia i osób porozumiewają się ustnie (polecenia, rozkazy, udzielanie informacji) lub pisemnie (raporty, instrukcje, harmonogramy, zakresy obowiązków, sprawozdania, przepisy prawne). Używają łączności radiowej, krótkofalówek, telefonów komórkowych a także komputerów i Internetu.
Warunki organizacyjne
Zawód pracownika ochrony, ze względu na swój specyficzny charakter wymaga dyspozycyjności i gotowości do pracy przez całą dobę. Jest to praca w systemie zmianowym, najczęściej to 12 godzin pracy i 24 odpoczynku. Wykonuje się ją zarówno w dzień, jak i w nocy, w święta i dni powszechnie wolne od pracy. Odbywa się w ustalonych godzinach, chociaż może zdarzyć się zmiana harmonogramu pracy ze względu na specjalne zlecenie. Uprzywilejowani są konwojenci, którzy nie pracują w nocy. Praca wymaga częstego przemieszczania się, zwykle na małe odległości, w
obrębie miejscowości, w której jest wykonywana. Niektóre zadania, takie jak zabezpieczenie imprez masowych wymagają dalszych wyjazdów i poruszania się na terenie województwa. Praca jest ściśle kontrolowana. Zadania są z góry zaplanowane, a ich wykonanie nadzorowane. Nie ma możliwości swobodnego, samodzielnego działania. Zakres odpowiedzialności i nadzoru zależy od zajmowanego stanowiska. Za wykonanie całości zadań odpowiada szef ochrony, natomiast dowódca oddziału lub zmiany, kierownik obiektu, dowódca konwoju lub patrolu odpowiadają za zadania im powierzone. Pracownik ochrony mienia i osób ponosi odpowiedzialność karną za niewłaściwe użycie broni oraz za niezapewnienie fizycznej lub technicznej ochrony. Praca nie ma charakteru zrutynizowanego, dlatego ważne jest, by umieć dostosować się do nagłych zmian i nieprzewidzianych sytuacji. Umundurowanie i uzbrojenie
pracowników ochrony regulują przepisy prawne.
Wymagania psychologiczne
Kandydat na pracownika ochrony mienia i osób powinien przede wszystkim wyróżniać się wysoką sprawnością fizyczną i dużą odpornością psychiczną. Wymaga tego praca w różnych porach (w tym nocnej) oraz różnych okolicznościach (ochrona osobista, ochrona imprezy masowej, transport pieniędzy). Ważną cechą, bardzo przydatną w tym zwodzie jest odwaga. Wiąże się to z gotowością do narażania własnego zdrowia lub życia w sytuacjach szczególnego zagrożenia, takich jak: włamanie, zamach na osobę, napad na konwój. Często wyjście z takiej opresji zależy od błyskawicznej i właściwej reakcji. Niezbędny jest więc szybki refleks, umiejętność podejmowania trafnych decyzji oraz brak podatności na emocje, od kandydata wymaga się odpowiedzialności i umiejętności logicznego myślenia. Charakter pracy wymusza częste kontakty z innymi ludźmi, co wymaga umiejętności postępowania z nimi, wyrozumiałości i kultury osobistej. Bardzo liczy się również opanowanie i samokontrola. Ponadto niezdyscyplinowany i nieuczciwy pracownik nie ma szans na zatrudnienie w profesjonalnych firmach ochroniarskich.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Pracownik ochrony mienia i osób wykonuje średnio lekką pracę. Dominują w niej takie czynności motoryczne, jak: chodzenie, stanie, siedzenie. Kandydat do pracy w tym zawodzie powinien posiadać dobry stan zdrowia. Na niektórych stanowiskach wymagana jest wysoka wydolność fizyczna, którą zapewni sprawny układ krążenia oraz dobrze rozwinięty układ mięśniowy i kostno-stawowy. Przydatna jest silna budowa ciała
.